Rynek produktów kosmetycznych rozwija się niezwykle dynamicznie. W najnowszym raporcie „Handel detaliczny artykułami kosmetycznymi w Polsce 2022. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2022-2027” opublikowanym przez firmę badawczą PMR, mowa o przewidywanym wzroście rynku kosmetycznego w Polsce o 6,1% r/r. Według prognoz, rynek ten ma osiągnąć wartość około 27,7 mld zł.
Sytuacja ta podyktowana jest kilkoma czynnikami, do których zaliczamy brak kolejnych obostrzeń związanych z epidemią koronawirusa, wzrost cen na skutek inflacji, czy też napływ obywateli Ukrainy do naszego kraju.
Zauważalna jest również większa świadomość konsumentów w zakresie pielęgnacji, co skutkuje wzrostem wartości budżetów przeznaczanych na ten cel.
Liderzy rynku kosmetycznego co chwilę wprowadzają do swojej oferty nowe linie produktowe, będące odpowiedzią na aktualne trendy bądź zapotrzebowanie klientów. Mimo, że rynek kosmetyczny wydaje się być mocno nasycony, wciąż jednak pozostaje sporo przestrzeni dla kolejnych rodzących się marek. Jakie kroki należy więc podjąć aby produkt z linii produkcyjnej mógł trafić w ręce końcowych odbiorców?
Regulacje prawne
Wprowadzenie produktów kosmetycznych od obrotu uwarunkowane jest spełnieniem określonych formalności. Procedury te regulowane są przepisami prawa określonymi w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczącym produktów kosmetycznych.
W Rozporządzeniu zostały zawarte wymagania prawne, odnoszące się przede wszystkim do składu produktów kosmetycznych, oznakowania, wytwarzania, dokumentacji i bezpieczeństwa kosmetyków we wszystkich krajach UE. Umożliwia to wprowadzenie danego produktu kosmetycznego we wszystkich krajach Unii, jeśli zostaną spełnione obowiązujące lokalnie wymagania językowe.
Osoba odpowiedzialna
Aby wprowadzić nowy kosmetyk na rynek, konieczne jest wskazanie osoby odpowiedzialnej. Osobę odpowiedzialną stanowi osoba prawna bądź osoba fizyczna, mająca siedzibę na terenie Unii Europejskiej. Rolę osoby odpowiedzialnej może pełnić zarówno producent, jak i dystrybutor czy importer towarów. O funkcji osoby odpowiedzialnej decyduje kolejność udostępnienia danego produktu na terenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej.
Osoba odpowiedzialna – jak sama nazwa wskazuje – w całości odpowiada za wprowadzany do obrotu produkt, deklarując jego zgodność z przepisami zawartymi w rozporządzeniu.
Wymogi dla produktów kosmetycznych
Bezpieczeństwo
Do najważniejszych wymagań związanych z dopuszczeniem kosmetyków do obrotu zaliczane są kwestie bezpieczeństwa. Produkt kosmetyczny musi przejść szereg badań fizykochemicznych, mikrobiologicznych i dermatologicznych poświadczających brak przeciwwskazań do stosowania go przez użytkowników w normalnych lub dających się przewidzieć warunkach.
W składzie produktu kosmetycznego kategorycznie nie mogą znajdować się substancje rakotwórcze i mutagenne oraz sklasyfikowane jako działające szkodliwie na rozrodczość, a także substancje promieniochronne, barwniki i konserwanty inne niż w wykazie substancji dozwolonych.
Opakowanie produktu
Wymagania dotyczące bezpieczeństwa odnoszą się nie tylko do składu produktów, ale również ich opakowań tj. materiałów, z których zostały wykonane. Regulacjom prawnym podlega także etykieta produktu kosmetycznego, która musi zostać zaprojektowana w taki sposób, aby w jasny sposób komunikowała właściwości i przeznaczenie kosmetyku.
Obowiązkowe informacje, które muszą zostać umieszczone na etykiecie to: nazwa i adres firmy wprowadzającej produkt do obrotu, nominalna ilość preparatu w opakowaniu, data produkcji, numer partii, data przydatności, skład INCI i szczególne ostrzeżenia (np. występujące substancje potencjalnie alergenne).
Deklaracje marketingowe
Ograniczenia dotyczą również informacji zamieszonych na produktach. Wszystkie deklaracje marketingowe, mówiące o pozytywnym działaniu/wpływie kosmetyków, muszą zostać poparte odpowiednimi badaniami. Zakazane jest więc umieszczanie na produkcie komunikatów mylnie sugerującym określone właściwości, które nie mają odzwierciedlenia w stanie rzeczywistym.
Dokumentacja
Przejście procedur związanych z badaniami składu i oznakowania produktu, zakończone jest uzyskaniem Raportu Oceny Bezpieczeństwa sporządzonego przez Safety Assesora. Raport Oceny Bezpieczeństwa stanowi najważniejszy spośród wymaganych dokumentów. Na zbiór dokumentów dotyczących nowego produktu kosmetycznego składają się również:
- szczegółowy opis produktu kosmetycznego,
- opis metody produkcji zgodnej z Dobrą Praktyką Wytwarzania (GMP),
- wyniki badań laboratoryjnych uzasadniających konkretne, deklarowane przez producenta, działanie produktu,
- dane dotyczące wszelkich ewentualnych testów przeprowadzonych na zwierzętach przez producenta, jego przedstawicieli bądź dostawców.
Wymagane jest przechowywanie całej dokumentacji w siedzibie osoby odpowiedzialnej, która – na prośbę organów dowolnego państwa należącego do Unii – musi je udostępnić.
Rejestracja kosmetyków
Po skompletowaniu wymaganej dokumentacji, należy zarejestrować produkt kosmetyczny w systemie CPNP (Cosmetic Product Notification Portal) prowadzonym przez Komisję Europejską. Notyfikacji dokonuje osoba odpowiedzialna, uzupełniając formularz zgłoszenia wszystkimi posiadanymi danymi na temat produktu, w tym zdjęciem oryginalnego opakowania kosmetyku.
Dodanie produktu do bazy CPNP umożliwia monitorowanie wszystkich wyrobów kosmetycznych sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej. Co warto zaznaczyć, samo nadanie numeru referencyjnego CPNP nie świadczy o tym, że produkt jest kosmetykiem zgodnie z myślą Rozporządzenia 1223/2009. Obecnie nie istnieją regulacje, które pozwalają dopuszczać produkty kosmetyczne do obrotu przez organy państwowe. To na osobie odpowiedzialnej ciąży pełne zobowiązanie dotyczące bezpieczeństwa wprowadzonego na rynek produktu. Za kontrolę nadanego produktowi statusu odpowiadają Państwowa Inspekcja Sanitarna i Państwowa Inspekcja Handlowa.
Rozpoczęcie przygody z własną marką produktów kosmetycznych wymaga odpowiedniego przygotowania oraz wiedzy. Rejestracja kosmetyku to początek dłuższej drogi – aby dotrzeć do szerokiego grona konsumentów, należy wciąż pod uwagę również wszelkie działania marketingowe, pozwalające zyskać rozpoznawalność i przewagę konkurencyjną. O marketingu własnej marki kosmetycznej szerzej pisaliśmy tutaj.
